નરેશ કનોડિયા (Naresh Kanodia)

નરેશ કનોડિયા (૨૦ ઑગસ્ટ ૧૯૪૩ – ૨૭ ઑક્ટોબર ૨૦૨૦)

ગુજરાતી સિનેમા ઉદ્યોગમાં, નરેશ કનોડિયા એક જાણીતા અને પ્રભાવશાળી અભિનેતા, ગાયક, સંગીતકાર અને રાજકારણી હતા. 20 ઓગસ્ટ, 1943 ના રોજ, તેમનો જન્મ પાટણ જિલ્લાના કનોડા ગામમાં થયો હતો. તેમના પિતા મીઠાભાઈ કનોડિયા એક ગરીબ મિલ કામદાર હતા. નરેશભાઈએ સામાન્ય પરિવારમાંથી ઉગીને પોતાનો પરિચય આખા ગુજરાતમાં અને વિદેશમાં પણ વ્યાપક રીતે સ્થાપિત કર્યો.

કારકિર્દી

નરેશ કનોડિયાએ તેમના મોટાભાઈ મહેશ કનોડિયા સાથે સ્ટેજ ગાયક અને નૃત્યકાર તરીકે તેમની કારકિર્દીની શરૂઆત કરી હતી। “મહેશ-નરેશ” નામે જાણીતી થયેલી આ સંગીતજોડી ગુજરાતી ફિલ્મ ઇન્ડસ્ટ્રીની સૌથી સફળ જોડીઓમાંની એક હતી। ૧૯૮૦ના દાયકામાં તેઓ એવા પહેલા ગુજરાતી કલાકાર બનેલા, જેઓએ વિદેશોમાં — જેમ કે આફ્રિકા, અમેરિકા અને અન્ય એશિયન દેશોમાં — સ્ટેજ શો કર્યા।

નરેશભાઈએ ૧૯૭૦માં ફિલ્મ “વેલી ને આવ્યો ફૂલ” દ્વારા ગુજરાતી ફિલ્મોમાં પ્રવેશ કર્યો। તે જ વર્ષે તેમણે “જિગર અને અમી” ફિલ્મમાં નાનો રોલ પણ ભજવ્યો। તેમણે પોતાના જીવનકાળમાં ૧૦૦થી વધુ ગુજરાતી ફિલ્મોમાં અભિનય કર્યો છે।

તેમની લોકપ્રિય ફિલ્મોમાં સમાવેશ થાય છે:
જોગ સંયોગ, કંકુની કિંમત, લાજુ લખાણ, ઊંચી મેદીનો ઊંચો મોલ, રાજ રાજવન, મન સાઈબાની મેદી, ઢોળા મારૂ, મેરૂ માલણ, મા-બાપને ભૂલશો નહિ, રાજવીર વગેરે।

નરેશ કનોડિયા ચાર દાયકાની લાંબી ફિલ્મી કારકિર્દી ધરાવતા હતા અને તેમણે સ્નેહલતા, અરુણા ઇરાની, રોમા માનેક જેવી જાણીતી અભિનેત્રીઓ સાથે કામ કર્યું હતું। તેઓ ઉપેન્દ્ર ત્રિવેદી, અસ્રાની અને કિરણકુમાર જેવા દિગ્ગજ કલાકારો સાથે મળીને ૧૯૮૦ અને ૧૯૯૦ના દાયકાની સફળ ફિલ્મોનો હિસ્સો રહ્યા।

તેઓએ રાજકારણમાં પણ પ્રવેશ કર્યો હતો અને ૨૦૦૨થી ૨૦૦૭ દરમિયાન ગુજરાત વિધાનસભામાં કારજન વિધાનસભા બેઠકનું પ્રતિનિધિત્વ કર્યું હતું।

“સૌના હૃદયમાં હંમેશ: મહેશ-નરેશ” નામનું આત્મકથાત્મક ગુજરાતી પુસ્તક, જેમાં તેમની અને તેમના ભાઈની યાત્રા વર્ણવવામાં આવી છે, તે વર્ષ ૨૦૧૧માં પ્રકાશિત થયું હતું.

વ્યક્તિગત જીવન

નરેશ કનોડિયાએ રતન કનોડિયા સાથે લગ્ન કર્યા હતા। તેઓને બે પુત્રો હતા – હિતુ કનોડિયા અને સુરજ કનોડિયા। તેમનો પુત્ર હિતુ કનોડિયા પણ જાણીતા ગુજરાતી અભિનેતા અને રાજકારણી છે। નરેશભાઈના ભાઈ મહેશ કનોડિયા પણ જાણીતા સંગીતકાર, ગાયક અને રાજકારણી હતા।

નિધન
નરેશ કનોડિયાનું અવસાન ૨૭ ઑક્ટોબર ૨૦૨૦ના રોજ અમદાવાદના યુ.એન. મહેતા ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ કાર્ડિયોલોજી એન્ડ રિસર્ચ સેન્ટર ખાતે થયું હતું। તેઓ કોવિડ-૧૯ ની મહામારી દરમિયાન વાયરસથી સંક્રમિત થયા હતા। તેમના અવસાનના માત્ર બે દિવસ પહેલા જ તેમના મોટા ભાઈ મહેશ કનોડિયાનું પણ અવસાન થયું હતું।

માન્યતા
તેઓના અવસાન પછી, નરેશ કનોડિયાને ભારત સરકારે પદ્મશ્રી એવોર્ડથી મરણોત્તર સન્માનિત કર્યા હતા (વર્ષ ૨૦૨૧માં), જે ભારતીય સમાજમાં તેમના અભૂતપૂર્વ યોગદાનની માન્યતા રૂપે આપવામાં આવ્યો હતો।

નરેશ કનોડિયાની ફિલ્મો